Toespraak van Zijne Majesteit de Koning der Belgen ter gelegenheid van het staatsbezoek van Zijne Excellentie Alexander Van der Bellen President van de Bondsrepubliek Oostenrijk
Mijnheer de Bondspresident, Mevrouw,
De Koningin sluit zich bij mij aan om U, uw vrouw en uw delegatie van harte welkom te heten in het Kasteel van Laken. Uw bezoek vindt plaats in een onuitgegeven context waarvan we gehoopt hadden dat die definitief voorbij zou zijn in de 21ste eeuw, die van een oorlog aan de grenzen van de Europese Unie. Een oorlog die een immens lijden veroorzaakt en de ontzegging zelve is van het basisrecht van naties om in vrede te leven.
Uw Grondwet verwijst expliciet naar het internationaal recht. En U hebt het onlangs nog gezegd: Oostenrijk is niet neutraal als het gaat om democratie en waarden.
Het zijn deze grondbeginselen die uw reactie op de situatie in Oekraïne inspireren. Uw land toont een ontroerende solidariteit met dit geweldige volk in het naburige Oekraïne. "In vrede kunnen leven is een mensenrecht": dit zijn uw woorden, mijnheer de President, en ze vormen een aanvulling op uw dringende oproepen, waar België zich bij aansluit, voor een snelle beëindiging van de militaire agressie waarvan Oekraïne het slachtoffer is.
Mijnheer de President,
Onze landen delen een opmerkelijke, gemeenschappelijke geschiedenis en vertonen opvallende overeenkomsten. Onze volkeren, onze medeburgers, blazen leven in het mooie bouwwerk van onze bilaterale betrekkingen. Onze uitwisselingen waren in de 18de eeuw al intens maar zijn het vandaag evenzeer, met drukke economische, commerciële en toeristische activiteiten, een rijke culturele verbinding of nog de samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie. Uw bezoek, mijnheer de President, raakt elk van deze gebieden en zal ongetwijfeld leiden tot nieuwe partnerschappen.
Ik ben diep geraakt door uw wens om met jongeren van gedachten te wisselen, een prioriteit die u deelt met uw vrouw en waarvan we weten dat dit uw mandaat als staatshoofd markeert. We moeten inderdaad naar hen luisteren, hun hoop stimuleren, hun toewijding aanmoedigen. Het is met en via hen dat we de essentiële verantwoordelijkheden op ons moeten nemen om te zorgen voor een duurzame, democratische toekomst, vol hoop en kansen, gebouwd op solidariteit en respect voor anderen.
Ik veroorloof me om hier één van de stellingen uit uw boek "Die Kunst der Freiheit" te vermelden. U schrijft er dat een goede uitoefening van democratische macht niet mogelijk is zonder fundamentele rechten en vrijheden, maar dat democratische macht evenzeer nodig is om deze fundamentele rechten te vrijwaren. Deze stelling, zo diep geformuleerd, kan onze jongeren en onze debatten over de toekomst van onze samenlevingen en van de Europese constructie inspireren.
Mijnheer de President,
Op de toppen van Duitstalige staatshoofden bespreken we belangrijke thema's voor de toekomst van onze samenlevingen. Sta mij toe er twee uit te lichten die bijzonder acuut zijn, namelijk het klimaat en de pandemie.
Uw inzet voor ecologie en klimaat en uw initiatieven zijn bedoeld om ons allemaal te sensibiliseren. Eerder dit jaar hebben we de lancering, op Hofburg, van de ‘Citizens Climate Council’ opgemerkt.
Evenzo hebt u tijdens de covid-crisis opgeroepen tot maatschappelijke betrokkenheid, respect voor de wet, solidariteit en verantwoordelijk gedrag, met waardigheid, zowel van de kant van de besluitvormers als van de bevolking. Dit zijn aansporingen die, in het licht van de enorme uitdaging van de volksgezondheid en veiligheid van iedereen, hun volle gewicht dragen. Vandaag hebben we meer dan ooit toegewijde, verantwoordelijke en ondersteunende medeburgers nodig. De enorme uitdagingen kunnen slechts met grote politieke vastberadenheid en de volledige steun van de bevolking aangegaan worden.
Mijnheer de President,
Ik zou nog een laatste overeenkomst willen vermelden: die van de internationale rol voor het promoten van vrede en van de multilaterale samenwerking die onze twee hoofdsteden, Wenen en Brussel, spelen.
Het Europa van de Naties kreeg vorm in de nasleep van het Congres van Wenen en vanaf 1955 ontwikkelde uw hoofdstad zich tot een bevoorrechte ontmoetingsplaats voor gesprekken over vrede, veiligheid en multilaterale samenwerking. We juichen het engagement van uw land voor internationale samenwerking en entente toe, vooral in deze tijden van grote volatiliteit. ‘Onze’ Europese Unie wordt gedreven door dezelfde wens om bij te dragen aan vrede en welvaart. Wenen en Brussel zullen hand in hand blijven werken om op lange termijn deze gemeenschap van waarden en fundamentele principes, die ten grondslag liggen aan onze democratieën, te bestendigen.
Excellenties,
Dames en Heren,
Mag ik u uitnodigen het glas te heffen op de gezondheid van Bondspresident Van der Bellen en op de vriendschap en de intense samenwerking tussen Oostenrijk en België.