Toespraak van Zijne Majesteit de Koning der Belgen op het staatsbanket aangeboden door Hare Excellentie Katerina Sakellaropoulou, Presidente van de Helleense Republiek, Presidentieel paleis, Athene

Mevrouw de Presidente,

Koningin Mathilde en ik bedanken u oprecht voor uw uitnodiging om een bezoek te brengen aan Griekenland.

Toen we vanmiddag de nagedachtenis van uw Onbekende Soldaat eerden, voelden we hoezeer die plek van geschiedenis is doordrenkt. ‘Helden hebben de hele aarde als hun graf’, dat is de inscriptie die staat te lezen op de muur van het monument. Ze komt uit de grafrede die Pericles uitsprak en waarover Thucydides het relaas doet in zijn werk ‘De Peloponnesische oorlog’. Naast die inscriptie ontwaart men alle slagvelden waarop Griekenland en België zij aan zij de waarden van vrijheid en waardigheid hebben verdedigd. Oorlogen waarin onze soldaten hun leven hebben gegeven, om het met de woorden van Thucydides te zeggen, ten dienste van de hele wereld. Vandaag zouden we zeggen ten dienste van de universele waarden.

Als we vandaag samen vol geloof bouwen aan dit mooie Europese project, dan is dat omdat we rond die waarden zijn verenigd.

We bevinden ons hier niet ver van de Akropolis en dat raakt de Koningin en mezelf. Op die plek zagen 2.500 jaar geleden onze democratische ideeën het levenslicht en onderwezen mannen zoals Pericles de Atheners de kracht en de hoop die ze konden halen uit hun democratie en uit een leven dat in het teken van die principes staat.

Moeten we in onze wereld, waarin die democratische waarden geweld worden aangedaan en terrein verliezen, niet terugkeren naar de eigenlijke bron van onze Europese beschaving en cultuur om jongeren te motiveren zich die eigen te maken? Moeten we niet teruggrijpen naar de "Paedeia", de cultuur die als roeping had de mens te vormen om een verantwoordelijke burger te worden?

De oude Grieken, uw voorouders, hebben ons zoveel dingen geleerd die eens te meer essentieel blijven voor de wereld van vandaag:

Dat rechtvaardigheid de belangrijkste persoonlijke en politieke waarde blijft.

Dat de wereld die we opbouwen op mensenmaat moet blijven. Dat de mens de ‘maat van alle dingen’ moet zijn, zoals Protagoras het zei.

Dat we in een wereld waarin emoties almachtig en soms de oorzaak van geweld zijn een onwrikbaar vertrouwen in de rede dienen te houden, zoals ook de grondleggers van de Europese filosofie –Plato en Aristoteles – het net in tijden van politieke crisis hebben gedaan.

 

Mevrouw de Presidente,
Excellenties,
Dames en heren,

Talrijke Grieken hebben actieve diasporagemeenschappen opgericht en verrijken de landen waar ze een nieuwe thuis vinden. Tegelijk blijven ze zeer aan hun thuisland gehecht. Dat is het geval in België. Ik juich de spontane banden van wederzijds respect en authentieke genegenheid tussen onze beide volkeren en landen toe. Die banden zijn natuurlijk historisch: onze beide landen werden in hetzelfde jaar onafhankelijk, waardoor we voor eeuwig als moderne naties met elkaar zijn verbonden. Een Helleense gemeenschap van meer dan 40.000 mensen heeft sterk bijgedragen tot de industriële ontwikkeling van België. Ze blijft in België zeer aanwezig in verschillende gebieden, gaande van hedendaagse cultuurproductie tot handel en het politieke leven. Met hun dynamische bijdrage tot het archeologische studie- en onderzoekswerk maken de Belgische universiteiten de omgang tussen onze landen volledig. En dan hebben we het nog niet gehad over de vele Belgen die elk jaar naar Griekenland trekken om er zijn historische schatten te ontdekken en de schoonheid van zijn uiterst diverse natuur te verkennen.

 

Mevrouw de Presidente,

Nog geen tien jaar geleden hebben uw land en uw bevolking met veel moed en doorzettingsvermogen een extreem moeilijke situatie het hoofd geboden, gesterkt door de overtuiging dat Griekenland een centrale rol moest blijven spelen in de opbouw van de Europese Unie. De Helleense natie heeft nog altijd een hart voor Europa, dat blijkt duidelijk uit alle mechanismen waar ze actief aan bijdraagt en die ons sterker maken als continent, zoals onze gemeenschappelijke munt. We beseffen zeer goed welke offers u daarvoor heeft moeten brengen. We hebben ook gezien dat u die hindernissen heeft overwonnen met dezelfde waardigheid en volharding als tijdens de odyssee van het Griekse volk, dat zich tijdens zijn hele geschiedenis enorm veerkrachtig heeft getoond.

Samen met ons Belgen behoort u tegenwoordig tot de meest overtuigde Europeanen. We weten dat we op u kunnen rekenen en dat gevoel is geheel wederzijds. België en Griekenland zetten samen hun schouders onder het gemeenschappelijke project van een sterk en verenigd Europa, dat een voorspoedige en openhartige samenleving voorstaat en dat op de principes van vrijheid, democratie en vrede is gebouwd. De recente gebeurtenissen wijzen ons er nogmaals op dat we die fundamentele begrippen en waarden niet voor vanzelfsprekend mogen houden. We moeten er voortdurend aandacht aan besteden en er actief naar streven.

Met dit staatsbezoek willen we uitdrukken hoe graag we dit onmiskenbaar Europese partnerschap tussen onze beide landen een extra stimulans willen geven. We willen van dit moment gebruikmaken om de grote uitdagingen aan te gaan die energiezekerheid en klimaatverandering met zich meebrengen – twee thema’s die je niet los van elkaar kan zien.

 

Dames en heren,

Griekenland is en blijft het land van Odysseus. Dat heeft het te danken aan Homerus, die 3.000 jaar geleden jongeren naar het voorbeeld van die held wou kneden, met zijn al te menselijke kwaliteiten en deugden: praktische behendigheid, de drang om nieuwe horizonten te ontdekken en te verkennen, vastberadenheid, ja zelfs veerkracht, en trouw aan zijn waarden. Tegenwoordig is het Griekse volk doordrongen van die kwaliteiten. We zijn vertrouwd met die mooie eigenschappen omdat we ze in zekere zin met jullie delen. Ik heb er alle vertrouwen in dat we in de toekomst samen nog talrijke vooruitstrevende projecten tot een goed einde kunnen brengen.

En om het met de woorden van de Griekse poëet en Nobelprijswinnaar Odysseas Elytis te zeggen: “Klaarblijkelijk hoeft de reis nooit te eindigen. En gelukkig maar.”

Daarom wil ik u verzoeken uw glas te heffen op de vriendschappelijke banden tussen Griekenland en België, en op de gezondheid van de Presidente van de Helleense Republiek.